مناسبات ایلخانان و جغتاییان در عهد فرمانروایی سلطان محمد الجایتو (703–716 ﻫ ﻕ)

Authors

Abstract:

پس از تأسیس حکومت ایلخانی درایران(654ﻫ.ق)، مسألۀ مناسبات با سایر اولوس‌های مغولی به یکی از مسائل مهم این حکومت تبدیل شد. از جمله مهم‌ترین این اولوس‌ها، اولوس جَغَتای در شمال‌شرقی ایران بود که حدود سه دهه پیش از تأسیس حکومت ایلخانی در ماوراءالنهر شکل گرفته بود. به همین دلیل جغتاییان نوعی حق تقدم در حاکمیت بر نواحی شرقی ایران ، که در آن زمان فتح شده بود، برای خود قائل بودند. در نتیجه، این دو حکومت باوجود ریشۀ خاندانیِ مشترک، در مجموع مناسباتی  پرفراز و نشیب با یکدیگر داشتند. ایلخانان بیشتر به دنبال حفظ مرزها و حق حاکمیت خود در شرق ایران بودند و به همین دلیل اولویت آنها حفظ آرامش و صلح میان دو طرف بود؛ حال آنکه تمایل جغتاییان به تسلط بر شرق ایران، که از نظر آنان منبع ثروت مادی و انسانی بود، موجب بروز یک رشته درگیری‌ها میان دو طرف گردید که تقریباً در سرتاسر عصر ایلخانان ادامه داشت. بااین حال، گاه ضرورت‌های پیش‌آمده برای هر یک، آنها را به سازش­هایی هرچند کوتاه مدت و شکننده وادار می‌کرد.  مجموعه­ای از تحولات داخلی در قلمرو هریک از این دو حکومت و نوع مناسبات آنها با قدرت‌های دیگر زمانه بر مناسبات این دو قلمرو مغولی تأثیرگذار بود. دورۀ حکومت سلطان محمّد الجایتو، هشتمین ایلخان مغول، در ایران از نظر در برداشتن اشکال مختلف مناسبات این دو حکومت اعم از برخورد نظامی، دخالت سیاسی و صلح، دوره­ای بااهمیت به‌شمار می­آید؛ به گونه­ای که آن را به مثابۀ نمادی از مجموع تاریخ روابط این دو قلمرو مغولی نیز می‌توان در نظر گرفت. درعین‌حال، این دوره را یکی از حسّاس‌ترین مقاطع در روابط آنها و آخرین دورۀ مهم آن می‌توان به‌شمار آورد؛ چرا که مناسبات دو طرف در سال­های پس از آن؛ یعنی، دورۀ  فرمانروایی ابوسعید، فرزند و جانشین اولجایتو و آخرین ایلخان ایران، در واقع نتیجه و ادامۀ تحولات این عصر بود. مقالۀ حاضر می­کوشد تا براساس چنین دیدگاهی، ابعاد مختلف مناسبات این دو حکومت و عوامل تعیین کننده در آن را در عهد فرمانروایی این ایلخان بررسی کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

Robust Governor Design for Hydro Turbines Using a Multivariable-cascade Control Approach

حي ت يو جذومنلأا ىلع يطخلا ريغ أ ،ءاملا ةمدص رث جاوملأاو يلاقتنلاا ه ، ةفاضإ ىلإ ضيف ءا ملا . مب ا نمق ه تءافآو ما ظنلا ة ناتم ة ساردلو أ ة شقان تاز يمملاو تابارط ضلاا ر ث (Parameters) ملا ر يغت ة بُ لطتيو ، مُيم صت ةَ فرعم ما ظنلا اذ ه ي ف ر يغتلا ىد م هذ ه مي ق تازيمملا . ةُقيرط تمدخُتسا دقو H ∞ يف دودحلا ةد يدع ميمصتلا . تا نارتقلاا را بتخا م ت ا مآ لا ة يكيمانيدلا ة ننقملا مكحت لل ة بولطملا ...

full text

مناسبات ایلخانان و هندوستان

خروج مغول و تهاجم آن ها به سرزمین های دیگر، آخرین تهاجم و مهاجرت اقوام ساکن در آسیای مرکزی است که بر محدوده ی جغرافیایی وسیعی تأثیر گذاشت. مغولان از اقیانوس آرام  تا  اروپای شرقی و تمام سرزمین چین و ایران تا صحاری شامات را در نور دیدند و در این سرزمین ها حاکمیت یافتند و دولت هایی با ریشه ی مغولی بنیان نهادند. آن چه که در این فتح بزرگ عجیب می نمایاند، عدم فتح هندوستان توسط ایلخانان است. این پژوه...

full text

The study of relationship between the tension-making factors and mental health of Semnan nurses

هديكچ فده و هقباس : راتسرپ هفرح ي م رد سرتسارپ لغاشم ردص رد ي ب لغاشم نا تشاده ي نامرد و ي لـماوع و دراد رارـق سرتسا از ي لغش ي ددعتم ي ناور تملاس ي لغاش ي ا ن ي م رارق رطخ ضرعم رد ار هفرح ن ي دهد . فدـه اـب رـضاح شهوژپ سررب ي ت أ ث ي نت لماوع ر ي گد ي ناور تملاس رب از ي نانمس رهش ناراتسرپ دش ارجا . شور و داوم اه : رامآ هعماج ي زا دوب ترابع لك ي ر ناراتسرپ ه مس ي ب ي ناتسرام اه ي رهش هك ...

full text

افول در اوج شکوه: بررسی تحلیلی مناسبات سلطان محمد فاتح و طبقه علمیه عثمانی

در ادوار پیش از سلطنت محمد دوم(855-886/1451-1481)، سیر تاریخی مناسبات دولت عثمانی و طبقه علمیه، به گونه‌ای پیش رفته بود که فارغ‌التحصیلان مدارس به‌واسطۀ دانش مدرسی و جایگاه دینی‌ـ ‌اجتماعی خود، در دولت عثمانی جایگاه مهمی پیدا کرده بودند و در تصمیم‌گیری‌های مهم تأثیر تعیین‌کننده‌ای داشتند. مرسوم‌شدن انتخاب و انتصاب وزیراعظم، به عنوان مقتدرترین فرد در ساختار دولت پس از شخص سلطان، از میان مدرسیان ...

full text

راههای تجاری در عهد ایلخانان

در پی تمرکز قدرت، امنیت و انسجامی که ایلخانان به وجود آوردند، زمینههایرونق تجاری فراهم شد و اقتصاد شهری در بخشهای مهمی از قلمرو ایشان رو به رشدنهاد. رشد تجاری عهد ایلخانان که با اقتدار مغولها در امپراتوری گسترده آنها ارتباطمستقیم داشت، رونق جادههای تجاری این عصر را در خود داشت. فعالیتهای تجاری اینعصر چه در مسیرهای زمینی و چه دریایی رشد چشمگیری داشت و بخش عمدهفعالیتهای تجاری در دو مسیر »جاده ابر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 1

pages  73- 92

publication date 2011-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023